Nelläš urokka — четвертый урок


1. Глаголы вида — peššä, piäššä, noušša, kušša спрягаются следующим способом.
    Mie      pežen,            piäžen,            noužen,           kužen;
    Šie       pežet,            piäžet,             noužet,            kužet; 
    Hiän     pežöy,           piäžöy,             noužou,           kužou; 
    Myö     pežemmä,     piäžemmä,      noužemma,     kužemma;    
    Työ      pežettä,         piäžettä,         noužetta,         kužetta;
    Hyö      peššäh,         piäššäh,           nouššah,          kuššah.


Отрицательная форма.
    Mie     en peže,          en piäže,           en nouže,          en kuže; 
    Šie      et peže,           et piäže,           et nouže,           et kuže;
    Hiän    ei peže,           ei piäže,            ei nouže,            ei kuže;
    Myö    emmä peže,    emmä piäže,    emmä nouže,    emmä kuže;
    Työ    että peže,        että piäže,        että nouže,        että kuže;
    Hyö    ei pežetä,        ei piäžetä,         ei noužeta,        ei kužeta.


Mie pežen kiät. Hiän pežöy aštiat. Šie pežet pahoin. Hyö peššäh hyvin. Myö piäžemmä šuošta. Hyö nouššah huomnekšella i peššäh kiät.

2. Слова, заканчивающиеся на —ne имеют основу в косвенных падежах —ze.
Окончание множественного числа
inehmine — inehmi — ze + t = inehmizet
naine — nai — ze + t = naizet
brihane — briha — ze + t = brihazet
karielane — kariela — ze + t = karielazet
piäčkyne — piäčky — ze + t = piäčkyzet
alane — ala — ze + t = alazet
laulamine — laulami — ze + t =laulamizet
šyömine — šyömi — ze + t = šyömizet
puine — pui — ze + t = puizet
šulahane — šulaha — ze + t = šulahazet
hebone — hevo — ze + t = hevozet чередование b/v


Tämä inehmine noužou stulalda. Puizešša on vezi. Karielane naine pežöy puizen. Pereheššä on puizet. Piäčkyne lendäy ylähänä. Meilä on tämpiänä hyvä šyömine. Brihane šeizou pihalla. Naizella on alazet.

3. Глаголы вида — tulla, männä, purra, panna, vierrä спрягаются следующим образом.
    Mie     tulen,         mänen,            puren,         panen,         vierän.
    Šie      tulet,          mänet,            puret,          panet,          vierät.
    Hiän    tulou,         mänöy,           purou,          panou,          vieröy.
    Myö    tulemma,   mänemmä,    puremma,    panemma,    vierämmä.
    Työ     tuletta,      mänettä,        puretta,        panetta,       vierättä.
    Hyö    tullah,         männäh,         purrah,         pannah,         vierräh.


Отрицательная форма.
   Mie     en tule,        en mäne,          en pure,          en pane,         en vierä.
   Šie      et tule,        et mäne,           et pure,           et pane,          et vierä.
   Hiän   ei tule,          ei mäne,           ei pure,           ei pane,           ei vierä. 
   Myö   emmä tule,   emmä mäne,   emmä pure,   emmä pane,   emmä vierä.
   Työ    että tule,      että mäne,       että pure,       että pane,       että vierä.
   Hyö    ei tuleta,      ei mänetä,        ei pureta,        ei paneta,       ei vierätä. 


Mie en tule tämpiänä, a huomena. Koira purou kibieldi. Myö mänemmä meččäh. Naine panou luzikka stolalla.

4. Существительные вида — ahven, ruumen, siemen, kyven, tytär — имеют основу в косвенных падежах на -e.
Окончание множественного числа
ahven + e + t = ahvenet
ruumen + e + t = ruumenet
siemen + e + t = siemenet
kyven + e + t = kybenet чередование v/b
tytär + e + t = tyttäret чередование t/tt

1. Номинатив Ken? Mi?                ahven,          ruumen,         siemen,           kyven, tytär. 
2. Генитив Kenen? Min?               ahvenen,      ruumenen,     siemenen,       kybenen, tyttären. 
3. Партитив Kedä? Midä?            ahvenda,      ruumenda,     siemendä,      kyvendä, tytärdä.
4. Эссив Kenä? Minä?                   ahvenena,    ruumenena,   siemenenä,    kybenenä, tyttärenä.
5. Транслатив Kekši? Miksi?       ahvenekši,   ruumenekši,   siemenekši,   kybenekši, tyttärekši. 
6. Инессив Keššä? Missä?           ahvenešša, ruumenešša,  siemeneššä, kybeneššä, tyttäreššä.
7. Элатив Keštä? Mistä?              ahvenešta,  ruumenešta,  siemeneštä,  kybeneštä, tyttäreštä. 
8. Иллатив Keh? Mih?                   ahveneh,      ruumeneh,     siemeneh,      kybeneh, tyttäreh. 
9. Адессив Kellä? Millä?               ahvenella,    ruumenella,   siemenellä,     kybenellä, tyttärellä.
10. Аблатив Keldä? Mildä?           ahvenelda,  ruumenelda,  siemeneldä,   kybeneldä, tyttäreldä.
11. Абессив Kettä? Mittä?            ahvenetta,  ruumenetta,   siemenettä,   kybenettä, tyttärettä.
12. Комитатив Kenenke? Minke? ahvenenke, ruumenenke,  siemenenke,  kybenmenke, tyttärenke.
13. Инструктив Min? Kuin?           ahvenin,       ruumenin,       siemenenin,    kybenin.           — 
14. Пролатив Kečči? Mičči?         ahvenečči,   ruumenčči,     siemenečči,     kybenečči, tyttärečči.


Существительные вида — moržien, avuan (avain) — имеют основу в косвенных падежах на -me.
Окончание множественного числа
moržien + me + t = moržiemet
avuan (avain) + me + t = avuamet (avaimet)

1. Номинатив Ken? Mi?                 moržien,            avuan (avain).
2. Генитив Kenen? Min?                moržiemen,       avuamen (avaimen).
3. Партитив Kedä? Midä?             moržienda,        avuanda (avainda).
4. Эссив Kenä? Minä?                    moržiemena,    avuamena (avaimena).
5. Транслатив Kekši? Miksi?       moržiemekši,    avuamekši (avaimekši).
6. Инессив Keššä? Missä?           moržiemešša,  avuamešša (avaimešša).
7. Элатив Keštä? Mistä?              moržiemešta,   avuamešta (avaimešta).
8. Иллатив Keh? Mih?                   moržiemeh,       avuameh (avaimeh).
9. Адессив Kellä? Millä?               moržiemella,     avuamella (avaimella).
10. Аблатив Keldä? Mildä?           moržielda,         avuamelda (avaimelda).
11. Абессив Kettä? Mittä?            moržiemetta,    avuametta (avaimetta).
12. Комитатив Kenenke? Minke?  moržiemenke,   avuamenke (avaimenke).
13. Инструктив Min? Kuin?             —                      avuamin (avaimin).
14. Пролатив Kečči? Mičči?         moržiemečči,     avuamečči (avaimečči).


Inehmine šyöy rumaldi. Koira i kazi eletäh inehmizen talošša. Mie panen luzikka stolalla. Hebone eläy inehmizenke. Tämpiänä šyömizenä on vain kala i maido. Hiän panou avuamen kormanih. Mänen meččäh. Brihazella on ahvenet.

Новые слова:

peššä — мыть, piäššä — спасти, выбраться, noušša — встать, подняться, kušša — писать, aštia — посуда, käzi (падеж генетив — kiän) — рука, inehmine — человек, naine — женщина, brihane — мальчик, piäčkyne — ласточка, alane — рукавица, laulamine — пение, šyömine — еда, puine — кадка, šulahane — жених, муж, hebone — лошадь, tulla — придти, männä — уйти, идти, purra — кусать, укусить, panna — класть, положить, vierrä — катиться, tämpiänä — сегодня, huomena — завтра, meččä — лес, koira — собака, kazi — кошка, luzikka — ложка, stola — стол, ahven — окунь, kala — рыба, liha — мясо, ruumen — мякина, siemen — семя, kyven — искра, tytär — дочь, moržien — невеста, молодуха, avuan (avain) — ключ, rumaldi — с аппетитом, maido — молоко, vain — только, лишь, kormani — карман.


                                  Kolmaš urokka    ПЕРЕЙТИ    Viiješ urokka